عدس سیاه کوهبنان

از محصولات بومی شهرستان کوهبنان است و در منطقه پشتکوئیه در روستاهای کوهستانی کشت می شود ؛پروتئین موجود در این ماده غذایی به نسبت برخی عدس‌ها بیشتر است و همین موضوع گرایش مردم برخی روستاهای شهرستان به این عدس را زیاد کرده و عدس سیاه کوهبنان به سایر استان همچون یزد هم ارسال می‌شود.

کشت این ماده غذایی از اواخر اسفند ماه شروع  و برداشت آن تا اوایل مردادماه در بهاباد ادامه دارد.

ویژگی های ظاهری عدس سیاه

دانه های عدس سیاه بسیار ریز هستند که از نظر سایز میشود آنها را هم سایز عدس ریز (eston) و حتی ریزتر از آن در نظر گرفت،بنابراین میشود گفت که دانه های عدس سیاه حدودا ۴ میلی متر هستند.

چرا در انگلیسی به آن beluga میگویند؟

این نوع عدس نام خود را از Beluga caviar بهترین نوع خاویار گرفته است چون از نظر ظاهر شبیه به آن میباشد بنابراین در انگلیسی به این نوع عدس beluga lentil هم میگویند.

در چه مناطقی کشت میشود؟

آنها در مناطق آب و هوایی خنک و خشک کشت میشود و در ایران در مناطقی مثل کوهبنان ، بهاباد و آسفیچ یزد کشت میشود البته کشت آن به میزانی نیست که این نوع عدس به راحتی قابل دسترس باشد.

نحوه پخت عدس سیاه

عدس سیاه برخلاف پوست نازکی که دارد بعد از پخت شکل خود را کاملا حفظ میکند و دارای طعمی ملایم است و برای پخت آن به زمانی در حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نیاز است
قبل از پخت رنگی براق و تیره دارند که بعد از پخت رنگ آن مقداری به سبز پررنگ تمایل پیدا میکند

ارزش غذایی عدس سیاه

عدس سیاه دارای پروتئین و کالری فوق العاده ای است حتی بیشتر از گوشت قرمز پروتئین و کالری دارد
میزان پروتئین آن در هر ۱۰۰ گرم ۲۵.۷ گرم و میزان کالری آن ۲۸۶ یعنی ۲ برابر گوشت قرمز است
به دلیل اینکه رنگ متفاوتی نسبت به سایر عدس ها مخصوصا عدس قرمز دارد برای تزئین بشقاب های غذا از این نوع عدس که متضاد رنگ قرمز به حساب می آید استفاده میکنند البته در سوپ و … هم از این نوع عدس استفاده میشود
در مقایسه با سایر عدس ها این نوع عدس بسیار گران تر است و در جنوب آسیا بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.

خواص عدس سیاه

عدس یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی مردم در هند، سریلانکا، پاکستان، بنگلادش و نپال می باشد، بیشتر عدس های دنیا در کانادا، هند و استرالیا تولید می شوند.
انواع عدس سرشار از پروتئین می باشند بنابراین می توان گفت عدس جایگزین گوشت برای افراد گیاهخوار محسوب می شود.
عدس برای شادابی و رفع خستگی پوست صورت مفید می باشد.
2 قاشق عدس خیس خورده را له کنید و با عسل و آب لیموترش تازه ترکیب کنید، بر روی پوست صورت بمالید و بگذارید تا خشک شود سپس بشویید.
عدس می تواند به درمان آکنه و جوش صورت و همچنین جای جوش کمک کند.
عدس را پودر کرده و با آب ترکیب کنید تا خمیری ایجاد شود، همیر را بر روی صورت خود بمالید و بگذارید 20 دقیقه بماند سپس با آب بشویید.
عدس سیاه موهای نازک را ضخیم تر و درخشان تر می کند، مقدار بالای آهن موجود در عدس اکسیژن را به فولیکول های مو انتقال داده و باعث افزایش رشد مو می شود.
عدس سیاه می تواند برای داشتن ناخن های سالم و قوی مفید باشد.
دو روش مختلف استفاده از عدس برای ناخن؛ عدس را طبخ کرده و مصرف کنید و یا عدس خیس شده را له کرده و بر روی ناخن بمالید، اجازه بدهید خشک شود و سپس آن را بشویید.
عدس سیاه شامل تمام مواد مغذی مفید مانند فیبر، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها می باشد، کالری کمی دارد و تقریبا چربی ندارد و یک فنجان عدس پخته به خوبی شما را سیر نگه می دارد.
عدی به تنظیم سطح قند خون افراد دیابتی کمک می کند، این می تواند به ویژه برای کسانی که مبتلا به دیابت، مقاومت به انسولین یا هیپوگلیسمی هستند مفید باشد.
زنان باردار برای تامین پروتئین مورد نیازشان می توانند عدس استفاده کنند، عدس دارای فیبر بالا بوده که از یبوست پیشگیری می کند و علاوه بر این عدس نیاز روزانه فولات زن باردار و جنین در دوران بارداری را تامین می کند.
عدس سیاه یکی از منابع غنی پروتئین و فیبر می باشد که برای کودکان و نوزادان در حال رشد بسیار مفید است. عدس یک غذای کم چرب بوده و دارای مواد معدنی مانند آهن، فسفر، فولات و پتاسیم است.

عدس سیاه به پیشگیری از یبوست در کودکان و نوزادان کمک می کند، عدس یک منبع عالی از ویتامین B و غنی از آهن است و سوخت و ساز و انرژی بدن کودک و نوزاد را بهبود می بخشد.
فیبر موجود در عدس به جلوگیری از یبوست و سایر اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر و دیورتیکولوز کمک می کند.
مطالعات متعدد نشان داده که خوردن عدس باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی می شود. عدس ها منبع عالی از فولات و منیزیم هستند، منیزیم جریان خون اکسیژن و مواد مغذی را در سراسر بدن بهبود می بخشد و به سلامت قلب کمک می کند.
عدس سیاه غنی از فیبر است که به فرایند پاکسازی و سم زدایی کبد کمک می کند، عدس می تواند برای درمان کبد چرب مفید باشد.
عدس دارای مقادیر بالای آهن بوده که می تواند به درمان کم خونی و آنمی کمک کند.
عدس ها حاوی فیبر، پروتئین بالا و کربوهیدرات کم هستند و به عنوان یک وعده غذایی پر انرژی برای بدنسازان و ورزشکاران محسوب می شوند.
انواع عدس سیاه، سبر و نارنجی برای عضله سازی سریع و آسان در بدنسازی مفید هستند. همچنین عدس به دلیل وجود فیبر و کربوهیدرات های پیچیده به عنوان یک منبع انرژی عالی در بدنسازی محسوب می شوند. عدس همچنین منبع خوبی از آهن است که اکسیژن را در تمام بدن حمل کرده و برای تولید انرژی و سوخت و ساز بدن مهم است.
عدس سیاه برای درمان خارش و سوزش چشم مفید می باشد.
عدس سیاه به کاهش کلسترول و چربی خون کمک می کند، زیرا حاوی مقادیر بالای فیبر محلول می باشد. کاهش میزان کلسترول خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد.

به گفته کارشناسان تغذیه، عدس یکی از بهترین راه های تامین پروتئین کم چربی برای بدن ماست که سرشار از مواد معدنی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان و فیبر است و خوردن روزانه آن می تواند به تقویت و بهبود قوای جسمانی ما منجر شود.

خواص درمانی انواع عدس

۱- عدس سیاه از نظر طب قدیم ایران معتدل و خشک است و مانند دیگر گیاهان پوست و دانه آن دارای اثرات متضاد یکدیگر می باشد. یعنی پوست عدس گرم و خود عدس قابض است. بعبارت دیگر پوست آن ملین و مغز آن ضد اسهال می باشد.

۲- عدس سیاه یک غذای کامل است و انرژی لازم را برای کارهای بدنی برای انسان تامین می کند.

۳- عدس منبع غنی پروتئین گیاهی است؛ به طوری که مقدار پروتئین موجود در ۱۵گرم عدس، بسیار بیشتر از ۱۵ گرم گوشت گاو است.

۴- عدس سیاه حاوی اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین‌های گوناگون از جمله ویتامین B و مواد معدنی‌ای همچون آهن، کلسیم و فسفر است.

۵- عدس منبع بسیار خوبی از فیبرهای کاهش دهنده کلسترول‌اند که نه تنها کمک به کاهش کلسترول می‌کنند بلکه خاصیت تنظیم قندخون هم دارند زیرا فیبر بالای آنها از افزایش قندخون بعد از خوردن یک وعده غذایی جلوگیری می‌کنند.

۶- عدسها همچنین حاوی ۶ ماده معدنی مهم، ۲ ویتامین B و همچنین پروتئین بدون، چربی می‌باشند.

۷ـ عدس سیاه به علت داشتن آهن، برای رفع کم‌خونی و افزایش شیر مادران شیرده مفید است.

۸ـ عدس، لعاب‌دار است و به همین علت مصرف آن برای ناراحتی‌های روده‌ای توصیه می‌شود.

۹- عدس را در کنید و روی پوست ملتهب بگذارید التهاب را برطرف می کند.

۱۰- برای درمان زخم های دهان و گلو و دیفتری عدس را پخته و آب آنرا غرغره کنید.
۱۱- برای تقویت معده و برطرف کردن گاز معده عدس پخته را با سرکه میل کنید.

۱۲- عدس ها مثل دیگر حبوبات غنی از فیبرهای غذایی هستند چه از نوع قابل جذب و چه از نوع غیر قابل جذب. فیبرهای قابل جذب،یک ماده ژله مانندی در دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند که سبب دفع صفرا (حاوی کلسترول ) می‌گردد و آن را به خارج از بدن می‌برد.

۱۳- فیبر غیر قابل جذب عدس نیز نه تنها کمک به افزایش مقدار مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌کند بلکه کمک به جلوگیری از بیماری های گوارشی مانند سندرم روده‌ای تحریک پذیر و التهاب روده‌ای نیز می‌کند.

۱۴- مصرف عدس در سلامتی قلب نقش به سزایی دارد. این نقش نه تنها به دلیل فیبرهای موجود در عدس بلکه بعلت مقادیر قابل ملاحظه‌ای از فولات ( Folate) و منیزم آن است.

۱۵- عدس به شما انرژی برای سوزاندن می‌دهد در حالی که قندخون را تثبیت می‌کند. فیبر قابل جذب علاوه بر تأثیرات مفید روی سیستم گوارشی و قلب، به تنظیم مقدار قندخون نیز کمک می‌کند. اگر شما مقاومت به انسولین، کاهش قندخون یا دیابت دارید، گیاهان بُنشنی مثل عدس برای تنظیم قند خون مؤثر هستند که انرژی پایداری را باعث می‌شوند.

۱۶- آش عدس با روغن بادام برای دوران نقاهت بهترین غذاست.

۱۷- مصرف عدس مخصوصاً برای خانمهایی که در سنین باروری و دوران بارداری هستند و در معرض کمبود آهن هستند، ایده بسیار مناسبی است. فراموش نکنید که کمبود آهن باعث کم خونی می شود که برای مادر خوب نیست چون نوزاد بعد از بدنیا آمدن از شیر مادر تغذیه می کند.

۱۸- پماد در عدس با سرکه برای رفع ترک دست و پا که بعلت سرما عارض شده سودمند است.

۱۹- عدس را می توان به عنوان مسهل هم مصرف کرد چون دارای لعاب زیادی است که در درمان ناراحتی های روده نیز موثر است.

۲۰- عدس پخته را بعنوان مرهم برای زخم نیز می توان بکار برد.

۲۱- آرد عدس بوداده تشنگی را قطع می کند، معده را نیرو می بخشد صفرا را خاموش و هیجان خون را فرو می نشاند و حرارت را خاموش می کند.

دیگر سوغات کوهبنان

منابع:

وب سایت حسین صادقی

بازرگانی حبوبات دنگو