روستای کهن

این روستا در جنوب با جمعیت 100 نفری در فاصله 30 کیلومتری شهرستان کوهبنان و حدفاصل استان یزد و استان کرمان واقع شده است. در لغت نامه دهخدا در زیر واژه کهن آمده است به معنی دیرین، عتیق، قدیم، باستانی و در معنای دیگر به معنای کاریز و قنات، جایی که قنات فراوان است و به نظر می رسد وجه تسمیه آن به معنی کاریز و قنات و قدیمی بودن هر دو صحیح است .

چون این روستای کوچک با سابقه طولانی 20 قنات و چشمه دارد و از نظر قدمت آن هم استناد می شود به قبوری که مربوط به اوایل ظهور اسلام است چون اموات را رو به بیت المقدس قبله نخستین دفن گردیده اند. لهجه مردمان این روستا متأثر از استان یزد می باشد چون رفت و آمد مردم به استان یزد بیش تر از استان کرمان است.

در بیان و گفت و گو با افراد مسن ساخت اولیه این روستا را به دست سه برادر می گویند که این سه برادر سه روستا به نام: 1- هندگوئیه 2- کهن 3- دهنو که هرسه در موازی یکدیگر قرار گرفته اند می دانند.

و نیز از گدازه ها و مخروط هایی که در اطراف بعضی از تپه ها و کوه ها وجود دارد چنین به نظر می آید که در قدیم در اطراف این روستا کوه های آتشفشان نیز بوده است و نیز می گویند زلزله ای شدید یک دفعه این روستا را کلاً تخریب نموده است.

از صنایع دستی عمده و مشهود ا ین روستای کوچک گلیم بافی، چادرشب، قالی بافی، خورجین بافی، کیسه حمام و کرباس بوده است.

و در این روستا برج ها بوده است برای حفاظت و نگهبانی از روستا که در اثر حوادث طبیعی تخریب شده و بعضاً بقایای آنان موجود است که در تصاویر آمده است و این برج ها با کانال ها با یکدیگر مرتبط بودند که در مواقع ضروری بتوانند به کمک هم روستا را حفاظت نمایند و جالب آن است که وسیله ارتباطی بین این برج ها و تعدادی قوطی ها بوده که با نخ که از موی بزرگ درست می شده با حرکت آن ها یکدیگر را مطّلع می ساختند.

مراسم عزاداری نیز همانند شهرستان کوهبنان است به جز یک مراسم که در عرف عامیانه به آن سنگ زنی می گویند که متأسفانه اطلاعات زیادی از سابقه و نحوه ی برگزاری این مراسم به دست آورده نشد. از این گونه مراسم فقط در قوچان مشهد و درگز وجود دارد که توسط زائران امام هشتم به این روستا وارد شده است.

منبع:

کتاب تاریخ فرهنگ محلی کوهبنان نوشته فاطمه بیگم روح الامینی