گیوه (Giveh) یک پاپوش تابستانی خنک و بادوام است که رویه آن از جنس نخ پنبه ای تابیده و نخ ابریشم و زیر آن از چرم و لته و لاستیک است که تمام مراحل ساخت آن با دست انجام میشود و از جمله صنایع دستی استان های کردستان، کرمانشاه، ایلام، فارس، همدان، قزوین، زنجان و در مناطق کردنشین مانند ایلام کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی با نام کلاش شناخته میشود و قدمت آن به دوران صفویه بر می گردد.

گیوه قابل شستشو است و بدلیل وجود منافذ در بین بافت رویه گیوه امکان تهویه هوا در داخل گیوه به راحتی وجود دارد و باعث جلوگیری از تعریق و بوی بد پا می شود. همچنین زیره این کفش به دلیل کار بدنی سخت تر توسط مردان تولید می شود و رویه که نیاز به ظریف کاری دارد، بیشتر توسط زنان بافته می شود. این کفش به تازگی وارد صنعت مد و پوشاک شده و توسط قشر جوان جامعه هم مورد استفاده قرار می گیرد.

ویژگی های گیوه

نکته جالب این است که گیوه هیچ جفت راست یا چپ ندارد! هر جفت را می توان با پای راست یا پای چپ پوشید. یکی دیگر از خصوصیات جالب این کفش بومی، این است که پای شما را خنک نگه می دارد و در نتیجه مانع از بوی نامطبوع و عرق کرد پاها می شود. همچنین این پاپوش کاملاً ضدآب است.

رنگ گیوه به طور سنتی سفید است، ولی ممکن است در رنگ های مختلف اعم از آبی، قرمز، مشکی، قهوه ای و موارد دیگر نیز تولید شود. ناگفته نماند، گیوه رنگی به اصطلاح رنگ پس نمی دهد. گرچه گیوه به طور عمده توسط زنان تولید می شود، اما این مردان هستند که بیشتر از این کفش سنتی ایرانی استفاده می کنند.

خواص گیوه

• جلوگیری از تعریق پا
• جلوگیری از ایجاد قارچ های پوستی کف پا
• مرتفع کننده بوی بد پا
• جلوگیری از میخچه

انواع گیوه

گیوه کلاش یا کردی

همان طور که از نام آن پیدا است این مدل گیوه مربوط به نقاط کرد نشین ایران می باشد. کلاش در زبان لکی به معنی کفش می باشد.

مهمترین ویژگی کلاش، متریال هایی است که در تولید آن استفاده می شود. رویه این گیوه از پنبه و کف آن از پارچه بسیار مستحکم ساخته می شود. به همین دلیل است که کلاش، سبک وزن، نرم و انعطاف پذیر و مناسب برای مناطق کوهستانی است.

گیوه ملکی

این مدل را می توان در دسته گران ترین مدل های گیوه جای داد، شاید دلیل گران بودن آن کیفیت بالای این مدل در مقایسه یا سایر مدل ها باشد. این کفش به دلیل داشتن پنجه تیز دارای رویه بزرگتری است. جنس زیره این کفش از جنس کتان و چرم می باشد و به قسمت پشتی کفش یک تکه چرم دوخته می شود که باعث تسریع در عمل پوشیدن کفش می شود.

گیوه آجیده

از نظر قیمتی می توان آن را در دسته ملکی قرار داد، زیرا شباهت زیادی به مدل ملکی دارند، تنها تفاوتی که در آن ها می توان پیدا کرد، نوع بافت رویه آن است که مقداری نسبت به نمونه قبلی درشت تر می باشد. زیره چرمی این کفش به وسیله دوخت محکم به طور مستقیم به رویه کفش متصل می شود.

گیوه لاته

در این نوع گیوه تنها با پارچه های قدیمی و کرباس ساخته می شود و تنها به همین دلیل است که به لاته مشور است. لاته در زبان فارسی به معنای پارچه قدیمی است.

گیوه زیره چرمی

از نظر شکل ظاهری این مدل شباهت زیادی به کفش های امروزی دارد. برای ساخت زیره این کفش ها هرگز از لاستیک استفاده نمی شود و تنها از چرم طبیعی ساخته می شوند. این گیوه بیشتر به وسیله شهر نشینان مورد استفاده قرار می گیرد به همین علت در فرهنگ عامیانه به آن ها گیوه شهری گفته می شود.

زیره لاستیکی

این نوع پاپوش سنتی ایرانی، ارزان تر از بقیه گیوه ها است. کف آن از لاستیک ساخته شده است و قسمت رویه نیز از نخ با بافت درشت بافته می شود.

گیوه سیلک

این نوع کفش بسیار شیک است و گاهی اوقات برای اهداف تزئینی استفاده می شود. زیره از چرم یا لاستیک ساخته می شود، اما رویه آن با استفاده از نخ های ابریشمی رنگارنگ که گاه توسط کارهای گلدوزی تزئین شده، به صورت بسیار ریز بافته می شود.

گیوه بافی در کوهبنان

گیوه‌بافی یکی از صنایع دستی سنتی است که در برخی مناطق ایران، از جمله کوهبنان، به عنوان یک هنر محلی و مهارت سنتی انجام می‌شود.

گیوه‌بافی در کوهبنان، به عنوان یکی از فعالیت‌های صنایع دستی محلی این منطقه، به دلیل استفاده از مواد اولیه محلی و تکنیک‌های بافت خاص خود، مورد توجه بسیاری از بافندگان و علاقه‌مندان به صنایع دستی قرار می‌گیرد. در این بافت، اغلب از نخ‌های پنبه یا پشم برای بافت گیوه‌ها استفاده می‌شود.

معمولاً در فرایند گیوه‌بافی در کوهبنان، از الگوها و طرح‌های محلی و سنتی استفاده می‌شود که به این صنایع دستی شخصیت و جذابیت خاصی می‌بخشد. هنرمندان محلی با استفاده از تکنیک‌های دستی مانند بافت بافتنی، طراحی‌های زیبا و متنوعی را بر روی گیوه‌ها ایجاد می‌کنند.

با توجه به ارزش‌های فرهنگی و هنری آن، گیوه‌بافی در کوهبنان به عنوان یکی از عناصر فرهنگی محلی این منطقه محسوب می‌شود و می‌تواند یک منبع درآمد و اشتغال برای جامعه محلی باشد. همچنین، این هنر می‌تواند به حفظ و ارتقای فرهنگ و هویت محلی کمک کند و از فراموشی آنها جلوگیری نماید.

منبع: طوطی کالا

خواص زعفران

• ضد التهاب و آنتی‌اکسیدان: زعفران دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی است که می‌تواند به سلامتی قلب، پوست و سیستم ایمنی بدن کمک کند.
• مهار کننده افسردگی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زعفران ممکن است به عنوان یک مهار کننده طبیعی افسردگی عمل کند و روحیه را بهبود بخشد.
• افزایش کیفیت خواب: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زعفران ممکن است بهبود کیفیت خواب را تحریک کند و به کاهش مشکلات خواب مانند بی‌خوابی کمک کند.
• ارتقاء خلق و خو: مصرف زعفران ممکن است بهبود مزاج روحی، کاهش استرس و افسردگی را تحریک کند. تأثیر زعفران بر مغز به طور معمول با افزایش سرولین، یک ترکیب شیمیایی که به عنوان یک مهار کننده طبیعی سروتونین عمل می‌کند، مرتبط است.
• کمک به سلامت قلب: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف زعفران ممکن است به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند. این می‌تواند شامل کاهش فشار خون، کاهش سطح کلسترول و تحریک جریان خون به قلب باشد.
• بهبود عملکرد حافظه و تمرکز: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زعفران ممکن است به بهبود عملکرد حافظه، تمرکز و وضوح ذهن کمک کند.

انواع زعفران

• زعفران نگین: به عنوان گران‌بها‌ترین و با کیفیت‌ترین نوع زعفران شناخته می‌شود.
• زعفران پوشال: این نوع زعفران کیفیت و قیمت کمتری نسبت به زعفران نگین دارد.
• زعفران کوهی: زعفرانی که در کوهستان‌ها برداشت می‌شود و کمی ضعیف‌تر از دو نوع قبلی است.

برداشت زعفران

• برداشت زعفران معمولاً در فصل پاییز صورت می‌گیرد. گل زعفران در زمان بازدهی بالاترین کیفیت را دارد.
• برداشت زعفران به صورت دستی انجام می‌شود، زیرا این کار نیاز به دقت و هنر دارد. پس از برداشت، پیستی های زعفران به دلیل خشک شدن، به رنگ قرمز تیره تبدیل می‌شود.

کاربرد زعفران

زعفران به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین ادویه‌های جهان، در آشپزی و داروسازی کاربردهای فراوانی دارد.

• در آشپزی:
  • به عنوان طعم دهنده: زعفران به دلیل طعم و عطر بسیار خاصی که دارد، به عنوان یک ادویه محبوب در آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از زعفران برای افزودن طعم و رنگ به غذاهای مختلف مانند پلو، خورشت، غذاهای دریایی و … استفاده می‌شود.
  • برای تزئین غذا: ترکیبات زعفران اغلب برای تزئین غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. عموماً زعفران به صورت نخودکی یا خرد شده به غذاها اضافه می‌شود.
• در داروسازی:
  • برای درمان مشکلات سلامتی: زعفران به دلیل خواص ضد التهابی، ضد اسپاسمودیک و ضد افسردگی، در درمان مشکلاتی مانند دردهای مفصلی، اضطراب و افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  • برای کاهش علائم قاعدگی: زعفران ممکن است به عنوان یک روش طبیعی برای کاهش علائم قاعدگی مانند درد شدید و تنش قاعدگی مورد استفاده قرار گیرد.
• در آرایش و زیبایی:
  • به عنوان رنگ دهنده طبیعی: زعفران برای رنگ دادن محصولات آرایشی مانند لوسیون‌ها، کرم‌ها و ماسک‌های صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، در سنت‌های قدیمی، زعفران برای رنگ دادن موها نیز استفاده می‌شده است.
• در طب سنتی:
  • برای درمان مشکلات گوارشی: زعفران به عنوان یک داروی طبیعی در درمان مشکلاتی مانند دل درد، اسهال و سوزش معده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زعفران کوهبنان

زعفران کوهبنان، یکی از معروف‌ترین انواع زعفران در ایران و سوغات کوهبنان است. کوهبنان یکی از مناطق مهم تولید زعفران در استان کرمان، جنوب شرقی ایران است. این منطقه به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و خاک حاصلخیز، تولید زعفران با کیفیت بالا معروف است. زعفران کوهبنان به عنوان یکی از بهترین انواع زعفران در جهان شناخته می‌شود و به دلیل خواص و کیفیت برترش، در بازارهای جهانی مورد تقاضا قرار دارد.

منطقه کوهبنان به دلیل باروری خاک و شرایط آب و هوایی مناسب، شهرت بسیاری در تولید زعفران دارد و این محصول در اینجا به صورت سنتی و با دقت بالا برداشت می‌شود. زعفران کوهبنان به دلیل طعم و عطر مطلوب، رنگ زیبا و خواص درمانی خود، مورد توجه زیادی از خریداران و مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.

از آنجایی که زعفران کوهبنان با کیفیت بسیار بالا و خواص منحصر به فردی معروف است، برای مصارف آشپزی، درمانی و حتی در صنایع زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از زعفران کوهبنان می‌توان برای تهیه غذاهای لذیذ و طعم دار، درمان برخی از مشکلات سلامتی و حتی در آرایش و مراقبت از پوست استفاده کرد.

پیش‌بینی برداشت بیش از یک تن زعفران از مزارع کوهبنان

زعفران تولیدی کوهبنان با قائنات برابری می‌کند

در حال حاضر زعفران تولیدی کوهبنان با قائنات برابری می‌کند، لذا همه ساله در فصل برداشت شاهد حضور خریداران زعفران از شهرهای مختلف کشور در شهرستان کوهبنان هستیم.

شعبانعلی نوری از جمله کشاورزان بسیجی و موفق کوهبنانی است که در عرصه کشت زعفران و گیاهان دارویی از جمله زیره و آویشن در روستاهای زعفرانیه و آبشنگان مشغول به فعالیت است که با او به گفت‌گو پرداختیم.

وی گفت: از سال ۸۷ بصورت تخصصی و با داشتن علم‌وآگاهی و بهره گرفتن از وجود کارشناسان خبره  جهاد کشاورزی، در حوزه‌های کشاورزی و دامپروری فعالیت دارم.

کشاورز کوهبنانی افزود: خشکسالی‌های پی‌درپی، آفات، سرمازدگی و سیل خرداد ماه سال جاری خسارات فراوانی به مزارع کشت زعفران و گیاهان دارویی وارد کرده است.

در نمدمالی عمل بافتن انجام نمی شود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت و حرارت، موجب درهم رفتن الیاف پشمی می شوند. دو خاصیت جعدیابی و پوسته ای شدن ِ پشم امکان تولید نمد را فراهم می کنند.پشمی که برای تولید نمد به کار می رود پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است. از صابون و زرده تخم مرغ نیز می توان برای بهتر شدن کیفیت کار استفاده کرد. کوتاه کردن بوسیله هوش مصنوعی

مقدار پشمی که برای هرمترمربع نمد لازم است با مقدار پشم لازم برای تولید قالی برابر است اما چون زمان تولید نمد بسیار کوتاه تر است (حدود یک روز) قیمت آن پایین است. معمولا نمدمالان فعالیت خود را از اوایل فروردین ماه آغاز كرده و در اواخر مهرماه خاتمه میدهند و بهترین پشم در كار نمدمالی پشم شش ماهه اول سال است. پشم گوسفند: پشم به عنوان مهمترین ماده اولیه برای نمد مالی از خصوصیات ویژه ای برخوردار است که اگر نبود این خصو صیات ویژه در پشم شاید ساخت نمد به عمل نمی رسید.کوتاه کردن بوسیله هوش مصنوعی

ویژگی های پشم

پشم ٬ رشته هایی است که مانند مو وکرک بر روی بدن گوسفند وشتر می رو ید و خشن و زبر و مجعد است و با رشتن آن نخ و سپس پارچه یا انواع فرش بافته می گردد. الیاف پشم از ماده مخصوصی به نام کراتین(keratin) تشکیل گردیده و ویژگی اسیدی وبازی را تواما دارد و این بدان جهت است که دارای مقدار مساوی از عوامل کر بکسیل و آمین می باشد

تاریخچه نمدمالی

می گویند زمانی که پسر حضرت سلیمان که یک چوپان بود، تلاش می کرد تا با کمک پشم گوسفندان پارچه ای ببافد پس از تلاش های بسیار دست نیافتن به مقصود خود پشم را با مشت های خود از شدت عصبانیت کوبید و اشکی که از چشمان اش جاری شد روی آن ریخت. سپس دید که الیاف پشم نمناک و فشرده و در هم تنیده شده و شکل پارچه به خود گرفته است. شاید این تاریخچه افسانه باشد و یا واقعیت، اما چیزی که مسلم است، این است که نمدمالی از آنجا از ساده ترین راه های ساخت زیرانداز و لباس است، پیشینه ای پیچیده تر از این اتفاق نخواهد داشت.

مطمئنا اولین نمد مالی ها به صورت اتفاقی صورت گرفته اند. زیرا بسیاری بر این باور اند که نمد مالی بیشتر در مناطقی که مرطوب که مردمان اش به دامپروی مشغول بوده اند انجام می گرفته است. زیرا پشم(Wool) این خاصیت را دارد که از انسان در مقابل سرما و رطوبت زیاد به خوبی محافظت کند. در حال حاضر نیز مناطق شمالی کشور در حاشیه دریای خزر را از مراکز اصلی تولید این دست ساز می دانند.

کهن ترین شیوه وروش فراهم سازی زیرانداز که تاکنون شناخته شده نمدمالی است . این مقاله یه چگونگی بافت و تهیه نمد و تاریخ پیدایش آن می پردازد. نَمَد نوعی بافته سنتی زیراندازی است که با پشم تولید می شود. در فرانسه به آن فوتر(Footer) می گویند. نمد درلغت پارچه ای کلفت است که ازپشم یاکرک مالیده سازند وازآن فرش وکلاه و جامه کنند.

نمد(Wont) ساده ترین نوع کف پوش است و ساخت آن احتیاج به دستگاه خاصی دارند. در نمد مالی در واقع از خاصیت طبیعی پشم که عبارت از در هم پیچیدن الیاف آن در اثر رطوبت و فشار است استفاده می شود. احتمال دارد که اولین بار بافندگانی که الیاف پشمی خود را شسته و برای گرفتن رطوبت آن با چوبدستی ضربه هایی به پشم می زده اند، موفق به کشف این خصوصیت پشم و در نتیجه موفق به بوجود آوردن صنعت نمدمالی شده باشند.

نمدهای ایران، در هر منطقه از این سرزمین، رازی سر به مهر دارند كه با شكل های تجریدی(Abstraction) و نمادین(Symbolic) و رنگ های برگرفته از طبیعت، بخشی از فرهنگ هنرهای عامیانه ما را تشكیل می دهند.

نمد در آسیا به ویژه در ایران از زمان های قدیم به عنوان لباس، كلاه و خیمه و زیرانداز به كار می رفته و در شرایطی سخت تولید می شده است. تهیه و ساخت نمد در ایران همچنان به صورت سنتی صورت می گیرد و هنرمند ایرانی با نقش و نگار و دستان توانمند و هنرمندانه خود بدان روح تازه ای می بخشد.

نمدمالی صنعتی است كه با تمام اعضای بدن در ارتباط است و نمدمال با عشق تمام به كار، همراه با حركات موزون و دلنشین دست و پا و خواندن شعرهای لطیف و موزون خستگی مفرط ناشی از كار مداوم را همراه با عرق كردن فراوان از تن خسته خود بیرون می كند و به انتظار فرش كردن دستمایه تلاش خود می نشیند. دستمایه ای كه نقش های رنگارنگ طبیعی جلوه ای از طبیعت زیبا را با نقوش ساده و صمیمی به بینندگان نشان می دهد تا منظر زیبای صنعت دست بشر را كه خداوند سبحان دراختیار اشرف مخلوقات قرارداده است، نظاره گر باشد.

وقتی پشم چیده و از نظر رنگ بندی و كیفیت جداسازی شد، صنعتگران نمدمالی، كه بیشتر هم به صورت سنتی در مجاورت عشایر قرار دارند، پشم مورد نیاز را خریداری کرده و به محل كار خود انتقال می دهند.

سپس در مرحله نخست، پشم را حلاجی کرده و براساس نوع نمدی كه قصد مالش دهند آن را دارند، پهن کرده و به وسیله ابزار ساده ای به نام پنجی الیاف پشم حلاجی شده را تا ارتفاع 60 سانتی متر بر روی قالب به صورت یكنواخت می ریزند به اصطلاح محلی پشم را بر روی قالب به صورت پف یا پفكی در آورده كه بعد از این عمل با همان وسیله پنجی یا پنجك، بر روی پشم پف شده فشار می دهند تا كمی از حجم آن كاسته شود.

در مرحله دوم، بر روی پشم های ریخته شده در قالب،به صورت یكنواخت آب داغ می ریزند، كه این عمل پشم را سنگین كرده و در همان مرحله الیاف پشم به یكدیگر زنجیر می شوند.

در مرحله سوم، قالب را به صورت لوله می پیچند و دور آن را با طناب می بندند و حدود 20 دقیقه تحت فشار چند كارگر با ضربات دست پا به آن ضربه می زنند تا الیاف پشم به صورت فشرده و نسج گونه گردد، كه به این مرحله خامه می گویند.

در مرحله چهارم، قالب را باز كرده و لبه های نمد را روی خود برگردان می كنند و مقدار كمی پشم حلاجی شده در آن اضافه می كنند و بر روی سطح كار مخلوطی از آب و صابون پخته شده می ریزند و دوباره قالب را بسته و مالش می دهند. در مرحله پنجم، قالب را باز كرده و نقش و طرح بر روی نمد می گذارند که این مرحله، به دو صورت انجام می شود. در مرحله ابتدایی، قبل از ریختن پشم بر روی قالب، نقش ترسیم و طراحی شده و بعد روی پشم ریخته شده به هم می چسبند.

در مرحله پنجم، در نمد قالب كرده نقش از قبل ساخته و تهیه کرده، بر روی آن گذاشته و به وسیله محلول آب گرم و صابون، با فشار و مالش، طرح و نقش بر روی نمد می چسبد و سپس نمد را لوله كرده و مالش می دهند.

در مرحله ششم، نمد را به صورت لوله درآورده و حدود دو ساعت، مالش و ورز می دهند و در حین انجام مالش، نسبت به صاف و قرینه كردن طرح و نقش اقدام می کنند.

در مرحله هفتم، پس از انجام كار مالش، ابتدا نسبت به صاف کردن ابعاد نمد، رفع كجی ها، برطرف نمودن اختلاف سطح احتمالی، پرز سوزی و اصلاح نمد اقدام می کنند.

در مرحله هشتم، نمد آماده شده را با آب ولرم شستشو داده و سپس در آفتاب مستقیم خشك و به مشتریان عرضه می کنند. متأسفانه به علت زحمات طاقت فرسا و همچنین داشتن فیزیك بدنی خشن و سخت برای انجام نمدمالی از یك سو و نداشتن درآمد كافی از سوی دیگر، امكان حضور جوانان در این رشته کم رنگ شده است.

نمدمالی در کوهبنان

در سنه ی 1220 شخصی به نام استاد ابوالحسن اصفهانی از گلپایگان به منظور نمدمالی و تهیه ی کلاه ، فرش و لباس نمدی  و امرار معاش به کوهبنان امده است و بعد از وفات وی حرفه ی او به فرزندش استاد رضا منتقل گردیده  از انجا که لازم بود این شغل در کوهبنان جایگاه خود را حفظ نماید فردی به نام علی باقر زاده و دامادش استاد میرزا این کار را پیشه ی خود ساختند.

برای تهیه ی فرش و کلاه نمدی آن را از  پشم شتر درست می کردند و کسانی که این شغل را پیشه ی خود کرده بودند انقدر پشم شتر را می مالیدند تا به صورت فرش یا کلاه و حتی لباس در می اوردند و برای گرم کردن خود به عنوان پوشاک و فرش از آن استفاده می کردند.

کوهبنان قطب تولید گیاهان دارویی

در سال‌های اخیر به دلیل تغییر اقلیم و خشک‌سالی‌های‌ پی‌درپی، فعالیت در زمینه گیاهان دارویی گسترش یافته و کشاورزان کوهبنانی برای افزایش درآمد، توسعه مزارع کشت گیاهان دارویی را در دستور کار خود قرار دادند.

با توجه به مساعد بودن منطقه، گونه‌های گیاه دارویی از قبیل زعفران، سیاه دانه، گل گاو زبان، آویشن باغی، بابونه، رزماری، زیره سبز و سیاه ، عدس سیاه و غیره دارای اولویت برای کشت صنعتی و سرمایه‌گذاری هستند.

زعفران تولیدی کوهبنان با قائنات برابری می‌کند

در حال حاضر زعفران تولیدی کوهبنان با قائنات برابری می‌کند، لذا همه ساله در فصل برداشت شاهد حضور خریداران زعفران از شهرهای مختلف کشور در شهرستان کوهبنان هستیم.

شعبانعلی نوری از جمله کشاورزان بسیجی و موفق کوهبنانی است که در عرصه کشت زعفران و گیاهان دارویی از جمله زیره و آویشن در روستاهای زعفرانیه و آبشنگان مشغول به فعالیت است که با او به گفت‌گو پرداختیم.

وی گفت: از سال ۸۷ بصورت تخصصی و با داشتن علم‌وآگاهی و بهره گرفتن از وجود کارشناسان خبره  جهاد کشاورزی، در حوزه‌های کشاورزی و دامپروری فعالیت دارم.

کشاورز کوهبنانی افزود: خشکسالی‌های پی‌درپی، آفات، سرمازدگی و سیل خرداد ماه سال جاری خسارات فراوانی به مزارع کشت زعفران و گیاهان دارویی وارد کرده است.

کشاورزی برکت دارد

وی ادامه داد: چون به کار کشاورزی علاقه دارم و همواره شاهد برکات آن در زندگی هستم و از طرفی با کار کشاورزی نشاط و شادی را شاهدم و همراهی همسر و فرزندان خود را دارم به کشاورزی عشق می ورزم.

نوری بیان داشت: جهاد کشاورزی کوهبنان با داشتن کارشناسان خبره ما را در مسیر کار یاری می‌کند لذا کشاورزان با گرفتن مشاوره، همفکری و همکاری با همدیگر سختی‌ها را به جان‌ودل خریدارند.

حمایت  بسیج سازندگی از کشاورزان 

وی ابراز داشت: برای گسترش کاشت زیره سیاه و انواع گیاهان دارویی وام ۱۵۰ میلیون تومانی خود اشتغالی بسیج سازندگی را دریافت کردم.

از گیاهان دارویی بهره بیشتری ببریم.

این کشاورز پرتلاش با بیان اینکه بسیاری از مردم با انواع گیاهان دارویی آشنایی چندانی ندارند، گفت: این گیاهان برای تسکین انواع دردها، آرامش اعصاب بسیار مناسب هستند و مردم می‌توانند از آنها بهره بیشتری ببرند.

نوری تاکید کرد: به تازگی در کنار سایر گیاهان دارویی به کشت آویشن که به آب کم نیاز دارد مبادرت کردم ولی بازار فروش سختی دارد، جا دارد که مسؤولان در راستای فروش محصولات، کشاورزان را یاری کنند.

وی فروش گیاهان دارویی با قیمت ارزان را از جمله مشکلات بهره‌برداران دانست و گفت: نیاز است تا بین صاحبان صنایع و کشاورزان ارتباط مستقیم برقرار شود تا ضمن حذف واسطه‌ها و دلالان، این محصولات با قیمتی به صرفه به فروش برسند.

نوری خاطر نشان کرد: محصولی مانند سیاه‌دانه به دلیل صرفه اقتصادی و هزینه‌های کم تولید و کم‌آب‌بر بودن آن، در سال‌های گذشته به میزان قابل‌توجهی در شهرستان کوهبنان کشت می‌شد اما به دلیل نبود بازار فروش مناسب، آن هم از رونق افتاد.

لزوم ایجاد صنایع تبدیلی برای فرآوری گیاهان دارویی

کشاورز کوهبنانی افزود: ایجاد صنایع تبدیلی برای فرآوری گیاهان دارویی نه تنها منجر به رونق بیشتر این صنعت می‌شود بلکه ارزش افزوده و درآمد بیشتری را عاید کشاورزان خواهد کرد.

وی در پایان ضمن تشکر از همراهی و همکاری سپاه پاسداران، بسیج و جهاد کشاورزی، درخواست کرد: قنات روستای زعفرانیه که در جریان سیل خرداد ماه سال جاری دچار خسارت شده لایه‌روبی شود و راهداری هم نسبت به ترمیم و تیغ‌زنی جاده آبشنگان اقدام کند.

فقدان حلقه مفقوده‌ای مانند صنایع تبدیلی و بازاریابی باعث شده تا کشاورزان هر ساله پس از کشت محصول دغدغه فروش داشته باشند و بعضا از کاشت گیاهان دارویی منصرف شوند، می‌طلبد مسؤولان امر از کشاورزان حمایت و آن را در شهرستان کوهبنان ایجاد کنند.

علی اصغر نامجو کوهبنانی-به نقل از خبرگذاری فارس

کشت این ماده غذایی از اواخر اسفند ماه شروع  و برداشت آن تا اوایل مردادماه در بهاباد ادامه دارد.

ویژگی های ظاهری عدس سیاه

دانه های عدس سیاه بسیار ریز هستند که از نظر سایز میشود آنها را هم سایز عدس ریز (eston) و حتی ریزتر از آن در نظر گرفت،بنابراین میشود گفت که دانه های عدس سیاه حدودا ۴ میلی متر هستند.

چرا در انگلیسی به آن beluga میگویند؟

این نوع عدس نام خود را از Beluga caviar بهترین نوع خاویار گرفته است چون از نظر ظاهر شبیه به آن میباشد بنابراین در انگلیسی به این نوع عدس beluga lentil هم میگویند.

در چه مناطقی کشت میشود؟

آنها در مناطق آب و هوایی خنک و خشک کشت میشود و در ایران در مناطقی مثل کوهبنان ، بهاباد و آسفیچ یزد کشت میشود البته کشت آن به میزانی نیست که این نوع عدس به راحتی قابل دسترس باشد.

نحوه پخت عدس سیاه

عدس سیاه برخلاف پوست نازکی که دارد بعد از پخت شکل خود را کاملا حفظ میکند و دارای طعمی ملایم است و برای پخت آن به زمانی در حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نیاز است
قبل از پخت رنگی براق و تیره دارند که بعد از پخت رنگ آن مقداری به سبز پررنگ تمایل پیدا میکند

ارزش غذایی عدس سیاه

عدس سیاه دارای پروتئین و کالری فوق العاده ای است حتی بیشتر از گوشت قرمز پروتئین و کالری دارد
میزان پروتئین آن در هر ۱۰۰ گرم ۲۵.۷ گرم و میزان کالری آن ۲۸۶ یعنی ۲ برابر گوشت قرمز است
به دلیل اینکه رنگ متفاوتی نسبت به سایر عدس ها مخصوصا عدس قرمز دارد برای تزئین بشقاب های غذا از این نوع عدس که متضاد رنگ قرمز به حساب می آید استفاده میکنند البته در سوپ و … هم از این نوع عدس استفاده میشود
در مقایسه با سایر عدس ها این نوع عدس بسیار گران تر است و در جنوب آسیا بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.

خواص عدس سیاه

عدس یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی مردم در هند، سریلانکا، پاکستان، بنگلادش و نپال می باشد، بیشتر عدس های دنیا در کانادا، هند و استرالیا تولید می شوند.
انواع عدس سرشار از پروتئین می باشند بنابراین می توان گفت عدس جایگزین گوشت برای افراد گیاهخوار محسوب می شود.
عدس برای شادابی و رفع خستگی پوست صورت مفید می باشد.
2 قاشق عدس خیس خورده را له کنید و با عسل و آب لیموترش تازه ترکیب کنید، بر روی پوست صورت بمالید و بگذارید تا خشک شود سپس بشویید.
عدس می تواند به درمان آکنه و جوش صورت و همچنین جای جوش کمک کند.
عدس را پودر کرده و با آب ترکیب کنید تا خمیری ایجاد شود، همیر را بر روی صورت خود بمالید و بگذارید 20 دقیقه بماند سپس با آب بشویید.
عدس سیاه موهای نازک را ضخیم تر و درخشان تر می کند، مقدار بالای آهن موجود در عدس اکسیژن را به فولیکول های مو انتقال داده و باعث افزایش رشد مو می شود.
عدس سیاه می تواند برای داشتن ناخن های سالم و قوی مفید باشد.
دو روش مختلف استفاده از عدس برای ناخن؛ عدس را طبخ کرده و مصرف کنید و یا عدس خیس شده را له کرده و بر روی ناخن بمالید، اجازه بدهید خشک شود و سپس آن را بشویید.
عدس سیاه شامل تمام مواد مغذی مفید مانند فیبر، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها می باشد، کالری کمی دارد و تقریبا چربی ندارد و یک فنجان عدس پخته به خوبی شما را سیر نگه می دارد.
عدی به تنظیم سطح قند خون افراد دیابتی کمک می کند، این می تواند به ویژه برای کسانی که مبتلا به دیابت، مقاومت به انسولین یا هیپوگلیسمی هستند مفید باشد.
زنان باردار برای تامین پروتئین مورد نیازشان می توانند عدس استفاده کنند، عدس دارای فیبر بالا بوده که از یبوست پیشگیری می کند و علاوه بر این عدس نیاز روزانه فولات زن باردار و جنین در دوران بارداری را تامین می کند.
عدس سیاه یکی از منابع غنی پروتئین و فیبر می باشد که برای کودکان و نوزادان در حال رشد بسیار مفید است. عدس یک غذای کم چرب بوده و دارای مواد معدنی مانند آهن، فسفر، فولات و پتاسیم است.

عدس سیاه به پیشگیری از یبوست در کودکان و نوزادان کمک می کند، عدس یک منبع عالی از ویتامین B و غنی از آهن است و سوخت و ساز و انرژی بدن کودک و نوزاد را بهبود می بخشد.
فیبر موجود در عدس به جلوگیری از یبوست و سایر اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر و دیورتیکولوز کمک می کند.
مطالعات متعدد نشان داده که خوردن عدس باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی می شود. عدس ها منبع عالی از فولات و منیزیم هستند، منیزیم جریان خون اکسیژن و مواد مغذی را در سراسر بدن بهبود می بخشد و به سلامت قلب کمک می کند.
عدس سیاه غنی از فیبر است که به فرایند پاکسازی و سم زدایی کبد کمک می کند، عدس می تواند برای درمان کبد چرب مفید باشد.
عدس دارای مقادیر بالای آهن بوده که می تواند به درمان کم خونی و آنمی کمک کند.
عدس ها حاوی فیبر، پروتئین بالا و کربوهیدرات کم هستند و به عنوان یک وعده غذایی پر انرژی برای بدنسازان و ورزشکاران محسوب می شوند.
انواع عدس سیاه، سبر و نارنجی برای عضله سازی سریع و آسان در بدنسازی مفید هستند. همچنین عدس به دلیل وجود فیبر و کربوهیدرات های پیچیده به عنوان یک منبع انرژی عالی در بدنسازی محسوب می شوند. عدس همچنین منبع خوبی از آهن است که اکسیژن را در تمام بدن حمل کرده و برای تولید انرژی و سوخت و ساز بدن مهم است.
عدس سیاه برای درمان خارش و سوزش چشم مفید می باشد.
عدس سیاه به کاهش کلسترول و چربی خون کمک می کند، زیرا حاوی مقادیر بالای فیبر محلول می باشد. کاهش میزان کلسترول خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد.

به گفته کارشناسان تغذیه، عدس یکی از بهترین راه های تامین پروتئین کم چربی برای بدن ماست که سرشار از مواد معدنی، ویتامین ها، آنتی اکسیدان و فیبر است و خوردن روزانه آن می تواند به تقویت و بهبود قوای جسمانی ما منجر شود.

خواص درمانی انواع عدس

۱- عدس سیاه از نظر طب قدیم ایران معتدل و خشک است و مانند دیگر گیاهان پوست و دانه آن دارای اثرات متضاد یکدیگر می باشد. یعنی پوست عدس گرم و خود عدس قابض است. بعبارت دیگر پوست آن ملین و مغز آن ضد اسهال می باشد.

۲- عدس سیاه یک غذای کامل است و انرژی لازم را برای کارهای بدنی برای انسان تامین می کند.

۳- عدس منبع غنی پروتئین گیاهی است؛ به طوری که مقدار پروتئین موجود در ۱۵گرم عدس، بسیار بیشتر از ۱۵ گرم گوشت گاو است.

۴- عدس سیاه حاوی اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین‌های گوناگون از جمله ویتامین B و مواد معدنی‌ای همچون آهن، کلسیم و فسفر است.

۵- عدس منبع بسیار خوبی از فیبرهای کاهش دهنده کلسترول‌اند که نه تنها کمک به کاهش کلسترول می‌کنند بلکه خاصیت تنظیم قندخون هم دارند زیرا فیبر بالای آنها از افزایش قندخون بعد از خوردن یک وعده غذایی جلوگیری می‌کنند.

۶- عدسها همچنین حاوی ۶ ماده معدنی مهم، ۲ ویتامین B و همچنین پروتئین بدون، چربی می‌باشند.

۷ـ عدس سیاه به علت داشتن آهن، برای رفع کم‌خونی و افزایش شیر مادران شیرده مفید است.

۸ـ عدس، لعاب‌دار است و به همین علت مصرف آن برای ناراحتی‌های روده‌ای توصیه می‌شود.

۹- عدس را در کنید و روی پوست ملتهب بگذارید التهاب را برطرف می کند.

۱۰- برای درمان زخم های دهان و گلو و دیفتری عدس را پخته و آب آنرا غرغره کنید.
۱۱- برای تقویت معده و برطرف کردن گاز معده عدس پخته را با سرکه میل کنید.

۱۲- عدس ها مثل دیگر حبوبات غنی از فیبرهای غذایی هستند چه از نوع قابل جذب و چه از نوع غیر قابل جذب. فیبرهای قابل جذب،یک ماده ژله مانندی در دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند که سبب دفع صفرا (حاوی کلسترول ) می‌گردد و آن را به خارج از بدن می‌برد.

۱۳- فیبر غیر قابل جذب عدس نیز نه تنها کمک به افزایش مقدار مدفوع و جلوگیری از یبوست می‌کند بلکه کمک به جلوگیری از بیماری های گوارشی مانند سندرم روده‌ای تحریک پذیر و التهاب روده‌ای نیز می‌کند.

۱۴- مصرف عدس در سلامتی قلب نقش به سزایی دارد. این نقش نه تنها به دلیل فیبرهای موجود در عدس بلکه بعلت مقادیر قابل ملاحظه‌ای از فولات ( Folate) و منیزم آن است.

۱۵- عدس به شما انرژی برای سوزاندن می‌دهد در حالی که قندخون را تثبیت می‌کند. فیبر قابل جذب علاوه بر تأثیرات مفید روی سیستم گوارشی و قلب، به تنظیم مقدار قندخون نیز کمک می‌کند. اگر شما مقاومت به انسولین، کاهش قندخون یا دیابت دارید، گیاهان بُنشنی مثل عدس برای تنظیم قند خون مؤثر هستند که انرژی پایداری را باعث می‌شوند.

۱۶- آش عدس با روغن بادام برای دوران نقاهت بهترین غذاست.

۱۷- مصرف عدس مخصوصاً برای خانمهایی که در سنین باروری و دوران بارداری هستند و در معرض کمبود آهن هستند، ایده بسیار مناسبی است. فراموش نکنید که کمبود آهن باعث کم خونی می شود که برای مادر خوب نیست چون نوزاد بعد از بدنیا آمدن از شیر مادر تغذیه می کند.

۱۸- پماد در عدس با سرکه برای رفع ترک دست و پا که بعلت سرما عارض شده سودمند است.

۱۹- عدس را می توان به عنوان مسهل هم مصرف کرد چون دارای لعاب زیادی است که در درمان ناراحتی های روده نیز موثر است.

۲۰- عدس پخته را بعنوان مرهم برای زخم نیز می توان بکار برد.

۲۱- آرد عدس بوداده تشنگی را قطع می کند، معده را نیرو می بخشد صفرا را خاموش و هیجان خون را فرو می نشاند و حرارت را خاموش می کند.

دیگر سوغات کوهبنان

منابع:

وب سایت حسین صادقی

بازرگانی حبوبات دنگو

کوهبنان شمالی ترین شهر استان کرمان می باشد که آب و هوایی کوهستانی دارد. کوهبنان به دلیل قدمت دیرینه از صنایع و تولیدات اصیلی بهره مند است.

سوغات کوهبنان بین تمام گردشگرانی که به این شهر زیبا سفر می کنند زبانزد است؛تنوع و گوناگونی سوغات کوهبنان بحدی است که هر مسافری با هر توان مالی و با هر علاقه و ذائقه ای می تواند از یک یا چند نوع آن بهره مند گردد.

اگر تا به حال به این شهر تاریخی و زیبا سفر نکرده اید پیشنهاد می کنم به این شهر سری بزنید. در ادامه باما همراه شوید تا با سوغات کوهبنان بیشتر آشنا شوید.

از سوغات و خوراکی‌های محلی کوهبنان می‌توان به زعفران، زرشک، گل گاوزبان، توتیا، قاووت، پسته ، پته و گیوه و … اشاره کرد.

زعفران‌ کوهبنان

در چند سال اخیر کشت زعفران به لحاظ برتری آن ازنظر کیفیت و مرغوبیت نسبت به زعفران استان خراسان رواج بیشتری پیدا کرده‌است و کشاورزان در روستاهای کوهبنان به کشت زعفران ترغیب و آن را ترویج داده‌اند. در حال حاضر زمین‌های زیر کشت زعفران در شهرستان کوهبنان 215 هکتار است.

خرید زعفران اصیل کوهبنان

گل گاو زبان‌

یکی از گیاهان دارویی که در کوهبنان کشت می شود و خواص دارویی بی شماری دارد ؛در هر خانه‌ی کوهبنانی معمولا گیاه خشک شده‌ی گل گاو زبان وجود دارد.

گیاه گل گاو زبان منبع آنتی‌اکسیدان است و التهاب بدن را کاهش می‌دهد. همچنین این گیاه سرشار از انواع ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ث و انواع مواد معدنی همانند، کلسیم، آهن، پتاسیم، فلانوئید، کولین و آنتوسیانین است.

عدس سیاه کوهبنان

عدس سیاه یکی از ارزشمندترین و کمیاب‌ترین انواع عدس است که خواص بیشماری دارد .

از محصولات بومی شهرستان کوهبنان است و در منطقه پشتکوئیه در روستاهای کوهستانی کشت می شود ؛پروتئین موجود در این ماده غذایی به نسبت برخی عدس‌ها بیشتر است و همین موضوع گرایش مردم برخی روستاهای شهرستان به این عدس را زیاد کرده و عدس سیاه کوهبنان به سایر استان همچون یزد هم ارسال می‌شود.

کشت این محصول مختص کوهبنان و برخی توابع استان یزد چون بهاباد است، خواص دارویی و غذایی فراوانی دارد و مورد توجه کشاورزان است .

کشت این ماده غذایی از اواخر اسفند ماه شروع  و برداشت آن تا اوایل مردادماه در بهاباد ادامه دارد.

Cumin Seeds dust or Jeera Powder, Indian spices

 زیره کوهبنان

یکی از گیاهان دارویی بسیار پرکاربرد در طب سنتی (طب اسلامی) است که جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های ایرانی دارد. زیره سیاه به خاطر ارزش دارویی آن شناخته می‌شوند،در سالهای گذشته چند هکتار از مزارع به زیر کشت این گیاه ارزشمند رفته است و زیره کوهبنان نسبت دارای کیفیت و مرغوبیت بالایی می باشد .

کشک محلی‌

کشک محلی کوهبنان یکی از سوغات های پرطرفدار شهرستان کوهبنان است. طعم این کشک باعث شده تا ذائقه افراد زیادی به سمت مصرف این کشک محلی گرایش داشته باشد.

قاووت محلی کرمان

از دیگر سوغات محلی کوهبنان که بانوان خانه‌دار در قدیم به تهیه آن می‌پرداختند می‌توان قاووت را نام برد. مخلوط نمودن چند ماده گیاهی و شکر را به زبان عامیانه قووتو می‌گویند.

معمولاً خانم‌های این شهرستان، به پیروی از رسم و رسوم قدیم، بعد از زایمان با انواع (قووتوها) بارنگ‌های متنوع از مهمانان خود پذیرایی می‌نمایند. قووتو بسیار مقوی و جهت رفع خستگی بسیار مؤثر است. افراد آن را با آب جوش مخلوط کرده و به‌عنوان قهوه می‌نوشند.

برای تهیه قوّتو دانه گیاهان زیادی مانند: سیاه دانه، خرفه، قهوۀ، جو، بذرکتان، موردانه، هل باد و… را کمی برشته کرده و با شکر مخلوط و سپس آسیاب نموده و بدین ترتیب پودر قهوه ای رنگی بدست می آید و همان طور که از نامش بر می آید بسیار مقوی می باشد.انواع دیگر آن پسته ای،نارگیلی و نخودی است که هر کدام به ترتیب پسته،نارگیل و نخود با شکر مخلوط می شود.

خرید قوتو کوهبنان

پسته مرغوب کوهبنان

پسته کوهبنان از سوغات اصیل کوهبنان است که درخت پسته سمت روستاهای کویری کوهبنان به ثمر می نشیند هرساله برداشت پسته از اواسط شهریورماه آغاز می شود و پسته کوهبنان از ممتازی بالایی برخوردار است.

سرمه و توتیا کوهبنان

توتیا به معنی سنگ سرمه است؛سرمه، اکسید روی و سرب که در کوره‌های ذوب سرب و روی به دست می‌آید. برای معالجه امراض چشم و نیز تقویت آن به کار می‌رود.

توتیا در منابع به دو نوع ذکر شده است :
۱- توتیای معدنی (سنگ معدن)
۲- توتیای گیاهی

توتیایی که از طریق سنگ معدن به دست بیاید برخلاف توتیایی که به صورت گیاه است در اطراف کوهبنان مشاهده میشده است در جالی که توتیای گیاهی بیشتر در اطراف چهارمحال بختیاری میباشد.

کوهبنان به دلیل داشتن معادن بسیار یکی از شهرهایی بوده که توتیا آن معروف بوده است و به عنوان صنایع دستی و سوغات از آن یاد میکردند.

پته کوهبنان

اگر بخواهیم یکی از سوغاتی های کوهبنان را از نوع غیر خوردنی اش معرفی کنیم باید به پته دوزی اشاره کنیم. پته دوزی در واقع نوعی رودوزی است که در بین زنان و دختران این شهرستان جایگاه ویژه ای دارد و نوعی سوزن دوزی قدیمی است.
پته نوعي هنر سوزن دوزي زنان است.

 گیوه کوهبنان

گیوه‌دوزی یا گیوه‌ بافی از صنایع دستی بسیار قدیمی شهرستان کوهبنان است اخیرا این صنایع دستی در کوهبنان احیا شده است و کارگاه گیوه دوزی راه اندازی شده است.

هنر گیوه دوزی از گذشته های دور در بین مردم کوهبنان رواج داشته است.

خرید گیوه کوهبنان

قالی کوهبنان

یکی از هنرهای منحصر بفرد کوهبنان هنر قالی بافی بوده که شهره زیادی دارد و از صنایع دستی اصیل و باسابقه کوهبنان محسوب می شود .

این هنر در کوهبنان از قدیم الایام رواج داشته است و خیلی از دختران ، زنان و مردان هنرمند با انگشتان خود هنر نمایی می کردند که همگان را متحیر و انگشت به دهان می شدند.

زمانی کوهبنان یکی از بزرگترین قطب های صادرات این هنر و صنعت دست بود چه استاد کارانی در این راه چشم گذاشتند و موی سپید کردند از جمله این استادان استاد حاج حسن خجسته است.

اخیرا کارگاههای قالی بافی در کوهبنان رونق گرفته است و علاوه بر اشتغالزایی باعث احیای این هنر اصیل شده است .